در این مقاله مـیخواهیم درباره ی زنگ زدایی هنگام زنگ زدگی آهن در ابـزارآلات به روش هـای ساده و کم هزینه را به شما آموزش دهیم. حتما برای شما اتفاق افتاده اسـت که وقتی به سراغ یکی از ابـزارآلات خود مـیروید، مشاهده مـیکنید که ابـزار شما زنگ زده اسـت و شاید فکر کنید که دیگر ابـزار شما قابل اسـتفاده نیست. برای رفع این مشکل با ما همراه باشد.
قبل از صحبت درباره ی تمـیز کردن ابـزار زنگ زده لازم اسـت بدانید زنگ زدگی آهن در حقیقت همان اکسید آهن اسـت که معمولا به رنگ قهوه ای و قرمز بر روی سطح فلز دیده مـیشود. در بیشتر وقتا این اتفاق از واکنش اکسیژن با آهن و اغلب در مجاورت آب و هوای مرطوب رخ مـیدهد.
در حقیقت زنگ زدگی آهن اصطلاحی معمول برای بیان کردن واکنش آهن و آلیاژهـای آن همچون فولاد با اکسیژن اسـت. زنگ زدگی آهن امکان دارد برای فلزات دیگر نیز رخ دهد که به آن زنگ زدگی نمـیگویند. نوع دیگری از زنگ زدن آهن نیز وجود دارد که حاصل واکنش آهن و کلر بوده که به رنگ سبز مشاهده مـیشود.
به آسانی مـیتوان به کمک مواد و روش هـای گوناگون، زنگ زدگی آهن و ابـزارآلات مختلف را از بین برد و به آسانی دوباره از آن هـا اسـتفاده کرد. در ادامه به برخی از روشهـای موجود برای رفع زنگ زدگی مـیپردازیم:
اولین، راحت ترین و ابتدایی ترین کار برای زنگ زدایی ابـزارآلات شستن آنهـا به کمـک فـرچه و سیم ظرفشـویی اسـت. اگر مقدار زنگ زدگی بسیار زیاد نباشد، زنگ زدگی آهن به راحتی از روی سطح پاک می گردد و از بین مـیرود. اما در صورتی که زنگ زدگی آهن عمیق باشد، با شستن از بین نرفته و باید از روشهـای دیگر برای از بین بردن آن کمک گرفت.
در این راه حل باید کمـی از نیروی دست خود بهره بگیرید تا بتوانید زنگ زدگی آهن را از روی ابزار آلات و وسایل خود پاک و از بین ببرید. در این روش نیاز به مایع ظرفشویی، سیم ظرفشویی، سنباده و پد تمـیز کننده یا پارچه، دریل و نفت سفید دارید. مراحل تمـیز کردن در این روش به صورت زیر بیان می شود:
در صورتی که در مرحله دوم هنوز زنگ زدگی آهن مشاهده کردید، باید به مرحله بعدی بروید اما در صورتی که زنگ زدگی آهن از بین رفته بود، به کمک پارچه یا پد تمـیز کننده آن را خشک کنید.
روش دیـگر از بین بردن زنگ زدگی آهن که بسیار متداول و معروف است اسـتفاده از سیب زمینی و صابون اسـت. در این روش باید سیب زمینی را به دو قسمت تقسیم کنید و آن را درون آب صابون قرار دهیـد. پس از گذشت چند دقیقه، آن را ار آب صابون خارج کرده و بر روی قسمتـی که زنگ زده به خوبی مالـش دهید. این کار را چندین بار تکرار کنید تا اکسیـد آهن از روی ابـزار بـرداشتـه شود.
یکی از تکنیک هـای کار آمد جهت از بین بردن زنگ زدگی آهن ، اسـتفاده از سرکه سفید اسـت که در بیشتر مواقع مفید، مؤثر و کار آمد خواهد بود. برای این کار اول باید ابـزار و وسایل مورد نظر داخل ظرفی قرار دهید و به مقداری که سرکه تمامـی سطوح زنگ زده را بپوشاند، ظرف را پر کنید.
در مرحله بعد بسته به میزان زنگ زدگی آهن و ابعاد جسم، بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت آن را درون ظـرف حـاوی سرکه سفید قرار دهید. بعد از گذشت مدت زمان مشخص شده، ابـزار را از ظرف بیرون آورده و به کمک اسکاچ یا فویل آلومینـیومـی آن را به خوبی بسابید تا تمامـی سطح زنگ زده آن پاک گردد. توجه کنید که به هیچ وجه از سنباده و اجسامـیکه باعث خراش می گردند، در این روش اسـتفاده نکنید.
در پایان نیز باید به کمک یک پارچه یا پد تمـیز کننده ، ابـزار را به خوبـی و با دقت تمـیز کنیـد تا از هر گونه اکسید آهن و سرکه پاک شده باشد. به ویژه در ابـزارآلات متـحرک این موضوع بسیـار اهمـیت دارد چـرا که سرکه سفید خاصیت خورندگی دارد و با گذشت زمان باعث خوردگی سطح ابـزار مـیشود. در صورتی که ابـزار شما زمان زیادی اسـت که تمـیز نشده و برای مدت زمان طولانی زنگ زده اسـت، بهتر اسـت مراحل بالا را دو تا سه بار تکرار کنید تا زنگ زدایی آن به طور کامل انجام شود.
یکی از راه های رفع زنگ زدگی آهن استفاده از جوش شیرین است. برای رفن زنگ آهن ابتدا جوش شیرین را با مقداری آب مخلوط کنید تا به فرم خمیر در بیاید. خمیر حاصل را بر روی سطح فلز به خوبی بمالید و اجازه دهید تا بر روی سطح فلز بماند. در آخر نیز به کمک یک مسواک یا وسایل دیگر، اقدام به تمـیز کردن آن نمایید.
شاید باور کردنی نباشد ولی ماده ی بعدی برای رفع زنگ زدگی آهن، نوشابه است. نوشابه هـای گاز دار دارای فسفریکاسید هسـتند که مـیتواند باعـث زنگ زدایی ابـزارآلات شـود.
برای رفع زنگ زدگی باید ابـزارمورد نظر را داخل یک ظرف قرار دهید و داخل آن به مقداری که تمام سطح ابـزار را بپوشاند را نوشـابه بـریزیـد. اجازه دهید به مـدت ۱۲ تا ۲۴ ساعـت ابـزار درون ظرف نوشابه باشد و در انتهـا به کمک مسواک یا سیـم ظرفشویی ابـزار را تمـیز کنیـد
یکی دیگر از روشهـای زنگ زدایی، اسـتفاده از لیمو ترش و یا آب لیمو اسـت. برای این کار اول کمـی نمک بر روی محل زنگ زده شده بپاشید، بعـد از آن آب لیمو را به آن اضافه کنیـد. آب لیمو به دلیل وجود اسید سیتریک داخل خود، قابلیت از بین بردن زنگ آهـن از روی فلـزات را دارد. اگر به لیمو کمـی سرکه نیز اضافه کنید محلول بهتر و قوی تری نیز می توانید درست کنید.
ماده ی بعدی جهت از بین بردن زنگ زدگی آهن هیدروژن پر اکسید است. مقداری از آن را بر روی سطح زنگ زده قرار داده و بگذارید برای مدت زمان معینی بر روی آن بمـاند. سپس باید نواحی زنگ زده را به کمک یک برس فـولادی تمـیز کنید. این روش ممکن اسـت به پوست شما آسیب برساند به همین دلیل باید در حین انجام این کار از دستکش ایمنی و ماسک اسـتفاده کنید.
پاک کنندههـای شیمیایی و تجاری اغلب در قالب اسپری به بازار عرضه مـیشوند. در این اسپریهـا از مواد زنگ زدا همـچون فسفریک اسید و اسید اگزالیک اسـتفاده می شود که مـیتوانند به آسانی زنگهـا را از بین ببرند. لازم اسـت که هنگام اسـتفاده از این زنگ زدا هـا، از عینک ایمنی و دستکش ایمنی اسـتفاده شود.
امید واریم که از خواندن این مطلب لذت برده باشید.برای خواندن مقالات بیشتر به بخش مجله ابزار وب سایت ابزار پیشه مراجعه نمایید.