آچار ترک و مولتی پلایر

آچار مولتی پلیر یا مولتی پلایر سیستمی اسـت، متشکل از یک گریبکس یا جعبه دنده اپیسیکلیـک  ( Epicyclic Gear Box ) یک  مرحله ای یا چند مرحلـه ای که برای بالا بردن مقدار گشتاور به کار می رود. از آنجا که توان خروجی نمی تواند بیشتر از توان ورودی در یک جعبه دنده باشد، بنابراین واضح اسـت که میزان سرعت و دوران در صورت افزایش گشتاور کاهش خواهد یافت.

گشتاور چیست

گشتاور نوعی نیـرو اسـت. نیـرو بطور کلی به دو گروه نیـروی خطی و نیـروی پیچـشی تقسیم بندی می شود. به نیـروی پیچـشی یا چرخشی گشتاور گفته می شود.

گشتاور به نیـرویی گفته می شود که تمایل دارد حول یک نقطه یا محور بچرخد. در علم فیزیک به گشتاور، ترک نیز گفته می شود. با توجه به تعاریف فیزیک، در کنار نیـروی گشتاوری شتاب پیچـشی نیز وجود دارد.

گشتاور یک کیمت برداری اسـت. کمیت برداری دارای دو مولفه اسـت. مولفه اول بزرگی یا مقدار عددی نیـرو و مولفه دوم جهت نیـرو اسـت.

بر اساس تعاریف فیزیک، نیـروی خطی می تواند به نیـروی پیچـشی تبدیل شود و رابطه آن به این گونه اسـت که اگر نیـروی خطی را در کمترین فاصله با محور گشتاور ( از محور یا نقطه گشتاور خطی عمود بر نیـرو رسم شود ) ضرب کنیم، نیـروی خطی به نیـروی پیچـشی تبدیل می شود. پس هرچه فاصله بیشتر باشد نیـروی پیچـشی بزرگ تر می شود.

گیربکس یا جعبه دنده چیست

نام گیربکس بیشتر به عنوان یک سیستم در خودرو شناخته می شود. هر خودرو برای حرکت نیازمند به یک عامل تولید کننده  نیـرو یا پیشرانه و یک عامل منتقل کننده نیـرو دارد. موتور یا پیشرانه وظیفه ی تولید نیـرو یا پیشرانه را دارد. انتقال دهنده نیـرو سیستمی اسـت تشکیل شده از قسمت های مختلف که عمل انتقال نیـرو را در کنار هم و به صورت پیوسته انجام می دهند.

در حقیقـت نیـرو ی تولید شده توسط پیشرانه یا موتور، باید به وسیله ی یک سیستم انتقال دهنده، به چرخ ها منتقل شود. سه بخش اصلی این سیستم انتقال دهنده شامل کلاچ، جعبه دنده و دیفرانسیل بوده که در میان آنها جعبه دنده از اهمیت بیشتری برخوردار اسـت. جعبه دنده را اصطلاحا گیربکس نیز می نامند.

نیـروی گشتاور تولید شده توسط موتور یا پیشرانه باید متناسب با نیاز خودرو به چرخ ها انتقال یابد. وظیفه   کنترل و تنظیم این قدرت با جعبه دنده با گیربکس خودرو اسـت. در حقیقت گیربکس به راننده این اجازه را می دهد تا خودرو را با سرعت  های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند.

تا این جا به تعریف گشتاور و گیربکس برای درک بهتر کاربرد آچار مولتی پلایر پرداختیم در ادامه می خواهیم به زنجیره چرخ دنده ها بپردازیم

زنجیره چرخ دنده ها:

ترکیب چرخ دنده ها به عنوان یک زنجیره چرخ دنده به صورت های متنوعی رایج اسـت:

1)  زنجیره ساده “Simple Train” :سیستـمی اسـت از چرخ دنده ها که روی هر محور تنها ( محور جداگانه ) یک چرخ دنده نصب شده باشد.

2) زنجیره مرکب”Compound” : سیستـمی که هر محور در آن، به جز اولین و آخرین محور، محور دو چرخ دنده اسـت که با یکدیگر روی آن نصب شده اسـت.

3)  زنجیره منظومه ایی یا خورشیدی “Epicyclic Or Planetary Gear Trains” :  در دو زنجیره ی قبل، چرخ دنده ها حول محور های ثابت دوران می کنند ولی در این زنجیره ، محور های برخی از چرخ دنده های سیستم، جابجا شده ( ثابت نبوده ) و در عوض معمولا یکی از چرخ دنده ها ثابت اسـت.

لیست قیمت مولتی پلایر

مولتی پلایر های دستی چگونه کار می کند:

در مولتی پلیر های دستی معمولا از زنجیره چرخ دنده های اپیسیکلیک بهره گرفته می شود. در عمل کرد چرخ دنده های اپیسیکلیک گشتاور ( نیـروی پیچـشی ) ورودی به چرخ دنده ای اعمال می شود که چرخ دنده خورشیدی نام دارد. سه یا چهار چرخ دنده سیـاره ای ( دارای محور متحرک ) که دندانه های درگیر با چرخ دنده خورشیدی دارند، شروع به چرخش و دوران می کنند.

قسمت داخلی پوسته مولتی پلایر همچنین چرخ دنده هایی دارد که با دندانه های چرخ دنده های سیـاره ای درگیر می شوند. بنابر این پوسته مولتی پلایر بصورت معمولی شروع به چرخش در جهت خلاف چرخ دنده خورشیدی می کند.
یک بازوی عکس العمل گشتاور “Reaction arm” متصل به پوسته، باعث جلوگیری از چرخش پوسته می کند. و این باعث می شود که چرخ دنده های سیـاره ای شروع به چرخش به دور چرخ دنده خورشیدی کنند.
مرکز چرخ دنده های سیـاره ای در مولتی پلایر توسط یک بازو به یکدیگر و در مرکز به درایو خروجی اتصال پیدا می کند ، پس از  این چرخ دنده های سیـاره شروع به چرخش حول محور چرخ دنده خورشیدی می کند و بازوی متصل به چرخ دنده های سیـاره درایو خروجی را می چرخاند.
بدون بازوی عکس العمل که ثابت بودن پوسته مولتی پلایر را تامین می کند، درایو خروجی توانایی تامین گشتاور را نخواهد داشت.

مزیت های اسـتفاده از مولتی پلایر دستی

ایمنی: اسـتفاده از ترکمترهای سنگین و بزرگ با اهرم های بلند می تواند برای اپراتور یا شخص اسـتفاده کننده خطر افرین باشد.اسـتفاده از ترکو مولتی پلایر ها به معنای کاهش در طول اهرم ( کوتاه کردن اهرم ) مورد اسـتفاده و همچنین تلاش کمتر( نیـروی کمتر ) اپراتور با نرخ های تا 1/175 می شود.
محدودیت های مکانی: با توجه به شرایط کاری ممکن اسـت که اسـتفاده از ترکرمتر ها با اهرم های بلند غیر ممکن یا حتی نشدنی باشد.
دقت:  در هنگام محکم کردن پیچ ها باید گشتاور به صورت بسیار روان ( بدون ضربه ) و آهسته وارد شود.ترکو مولتی پلایر های دستی این امر را میسر می سازد.