متر لیزری چیست و کدام برند های آن در بازار وجود دارد. اگر قصد دارید این ابزار اندازه گیری مفید را تهیه و خریداری کنید، با ما همراه باشید. در این مقاله قصد داریم بصورت مختصر و مفید درباره ی متر لیزری ، برند ها ، امکانات و کارایی آن صحبت کنیم.
عبارت لیزر ( به انگلیسی: Laser ) از حروف اول عبارت (Light Amplification by Stimulation Emession of Radiation ) به معنای تقویت نـور به کمک نشر القایی تابـش گرفته شده است. نـور تولیدی از لیزر، همان نـور معمولی هست، تنهـا موردی کـه نـور تولید شده از لیـزر را از نـور هـای معمولی متمایز مـی کند هماهنگی و نظم ایجاد شده در نـور لیزری است. و این هماهنگی ویژگی هـای خاص و کاربرد هـای گوناگون آن را در زمـینه هـای مختلف، توجیه مـی کند.
فـرض کنید که یک کامـیون کمپـرسی پـر شده از ماسه داریم کـه ابتـدا دانه هـای ماسـه را یکی یکی( ذره ذره) بر روی شخصی کـه روی زمـین دراز کشیده مـی ریزیم، شخص هیچ گونه احساس فشار و ضربه و یا حتی ناراحتی احساس نمـی کند. اگر همان ماسه را یک دفعه بر روی آن شخص بریزیم به نظر شما چه اتفاقی خواهد افتاد ، حدودا فرق نـور معمولی با نـورهـای حاصل از لیزر مشابه همـین مثال است.
به طور کلی لـیزرهـا انواع گوناگون و فراوانی دارند کـه وجه دسته بندی و تمایز انواع مختلف لیزرهـا را پارامتر هـایی از قبیل نوع محیط فعال ( به محیطی گفته می شود کـه عمل لیزرزایی یا به عبارتی تقویت در آنجـا صورت مـی گیرد کـه مـی تواند جامد، مایع و گاز نیز باشد ) و نوع ساختار و شرایط فیزیکی حاکم بر آن تعیین مـی کنـد. لیـزرهـا هم مـی توانند به دو شکل پالسی و پیوسته تولید شوند کـه بستگی به هدف و کاربرد آن دارد.
کاربرد لیزر بسیار گسترده هسـت و با توجه به خصوصیات منحصر به فرد آن هر روز کاربرد هـای بسیار زیادی برایش مـی توان تصور کرد. دستگاه رایتـر ( دی وی دی رایتر ) و بلـوری منزل شما این تکنولوژی را دارد، پرینتر هـای لیـزری نیز دیگر نمونه های کاربرد آن است، بارکد خوان هـای موجود در فروشگاه هـا هم از لیزر بهر می برند و در کار هـای بی شماری مانند جراحی چشـم( لیزیک و لایزیک ) و جوشـکاری هـای مـیکرومتری گرفته تا آشکار سازی مواد تشکیل شده کـهکشـان هـای دور دست از لیزر اسـتفاده مـی شود.
همان گونه کـه گفته شد لیزر باریک هـای از نـور ( نور باریک شده ) کنترل شده است. از جمله خصوصیت های این نـور، متمرکز ( متمرکز در یک نقطه ) بودن آن است؛ پس باریکـه لیزر در صورت بر خورد با اجسـام در همان مسیر انتشـار بازتـاب شده و به اطراف نشر پیدا نمـی کند ( البته ما هم جسم و هم مـیزان انتشار را خیلی ایده آل در نظر گرفته ایم )؛ بنابراین ما مـی توانیم با داشتـن زمان انتشـار باریکـه لیزر و زمان بازگشت باریکـه لیزر، فاصله را با دقت بسیار مناسب حدس و محاسبه کنیم.
البته در عمل عوامـل بیشتـری از جمله خطا هـای محیطی به فرمول ما اضافه مـی گردد. به صورت خیلی ساده مـی توان گفت:
اگر لحظه t0 پالـس لیزری از سیستم به سمت هدف فرستاده شود و سیگنـال بازگشتی در لحظه t1 آشکار شود ( بازگشت پیدا کند)، با توجه به اینکـه نـور با سرعت C در مدت زمان t1-t2 فاصله 2×2 برابر فاصله به دلیل رفت و برگشت را پیمـوده اسـت، فاصله x به دست مـی آید:
X= ½[C(t1-t0)]
متر لیزری یک وسیله بسیار کوچک و سبک و ساده کـه با فشـردن فقط یک دکمه مـی تواند طول، سطح، حجم، زاویه، رابطه فیثاغورث و… را برای شما محاسبه و اندازه گیری کند. ابزاری بسیار وسوسه انگیز کـه ذهن هر اهل فن ( مخصوصا مهندسین عمران ) را برای خرید آن قلقلک می دهد.
سرعت و دقت قطعا لازمه کار خوب و راحت است کـه متر لیزری در حیطه وظایف خودش این دو گزینه را در خودش در کنار هم جا داده. حتما به دفعات در پروژه هـای مختلف برای اندازه گیری و برآورد متر و طول به مشکلات فراوانی دچار شده اید. در اینجا است کـه متر لیزری به کمک شما خواهد آمد. از جمله برتری هـای متر لیزری مـی توان به موارد زیر اشاره کرد:
در این موضوع محدودیت کلمه ی مناسب تری است. از جمله محدودیت هـای متر لیزری مـی توان به داشتن دید مستقیم و بدون مانع نسبت به نقطـه مقابل ( که میخواهیم اندازه تا آن نقطه که اندازه گیری کنیم ) و عدم توانایی اندازه برداری قوس هـا اشاره کرد.
لایـکا (leica)، اسـتبیـلا (stabila)، آ.اِ.گ (AEG)، استنلی (stanley)، لیـزر لاینـر (laser liner)، بـوش (bosch)، ماکیـتا (makita)، هیلتـی (Hilti)، دیـوالت (Dewalt)، دی سی ای (DCI)، تروتـک (Trotec) و… از جمله برند هـای معروف و موجود در ایران است. برند هـایی از کشور هـای پیشتاز در این تکنولوژی مانند اتریش، آلمان، امریکا، چین و … . در این رابطه پیشنهـاد و توصیه ابزار پیشه این است کـه انتخاب برنـد را به انتهـای تحقیقاتتان بسپـارید و در ابتدا به نیاز هـای خود تان، آپشن هـا و گارانتی بپردازید.
هزینه ای کـه برای این ابزار پرداخت مـی کنید بر اساس انتظار و نیازی کـه از متر لیزری دارید متفاوت است . اما می توان گفت برای کار هـای نیمه صنعتی و ساختمانی کوچک و متوسط با یک میلیون تومان می توان یک برند خوب با کارایی مناسب را تهیه کرد. بازه ی قیمتی با توجه به برند و کارایی و آپشن های آن از یک میلیون تومان موجود است تا ۶ مـیلیون و بیشتر اما با قیمتی کـه عرض شد ( اسـتعلام شده در شهریور 1401 ) می توان یه چیز خوب و کارامد خریداری کرد. قیمت و برند رو بذارید جزو دو مورد آخر بررسی های خود.
این مقیاس توانایی متر لیزری را در اندازه گیری معرفی مـی کند. اغلب این عدد، عددی است با مقدار کمترین 5/0 متر و بیشترین تا ۲۵۰ متر ( برای اندازه هـای بیشتر از ابزار دور سنج اسـتفاده مـی شود )
تلورانس همان خطای اندازه گیری متر لیزری است کـه به صورت یک عدد با علامـت + و – روی هـم بیان مـی شود.
محاسبه مقادیر حجم، سطح ، جمـع و تفـریق مقادیـر، رابطه فیثاغورث، مقدار ماکزیمم( MAX) ، مـینیمم ( min ) و متوسط ( avg ) از جمله قابلیت هـایی اسـت کـه در بیشتر متر هـای لیزری وجود دارد.
بعضی از مترهـای لیزری آخرین مقادیر ثبت شده ( آخرین مقدار اندازه گیری شده ) را در خود ذخیره مـی کنند. مدل هـایی هم تصاویـر عکس برداری شده از محیط را ذخیره مـی کنند.
مدل هـای گران تر و بروز تر متر لیزری قابلیت اتصال از طریق بلوتوث یا WIFI به گجـت هـا و وسایل دیگر را دارند.
برخی از مدل هـای متر لیزری به علاوه اندازه گیری قابلیـت نشـان دادن هم سطحی و تـراز و شیب را هم دارا هستند کـه بسیار زیاد کاربرد دارد. همچنین تقریبا تمامیه مدل های متر لیزری دارای خاصیـت قطـع اتوماتیـک و خودکار لیزر یا خاموش شدن متر لیزری را دارنـد کـه مدت کارکرد آن را تـا ۶ ساعت افـزایش می دهد. صفحه نمایشه های رنگی یا سیاه و سفید و یـا تاچ بودن آن از قابلیت هـایی هسـت کـه در متر لیزری مـی تواند وجود داشته باشد.
برای مطالعه مقالات بیتشر به مجله ابزار وب سایت ابزار پیشه مراجعه نمایید.
الکترود جـوشکاری یا سیم جـوش مفتولی اسـت از جنـس هـای مختلف ( عموما گرافیتی ) که دور آن توسط پوششی محافظتی به نام فلاکس پوشیده شده اسـت. به بیان بهتر این میله ی مفتولی که به کمک آن مراحل جـوش را مـیتوان انجام داد الکترود نامیده مـیشود. جنـس الکتـرودهـا به تجهیزاتی که در جـوشکاری اسـتفاده مـیشود بسیار بستگی دارد. کاربرد الکتـرود هـای جـوشکاری پر کردن فضای خالی ما بین دو سطح به صورت دائم و مستحکم مـیباشد .
گرده جوش یکی از رایج ترین مشکلاتی است که در عمل جوشکاری پدید می آید. جوشـکاری از شغل های خطرناک و قدمتدار صنعتی است، که از زمانهای گذشته فرآیندهای بسیاری برای کاهش دادن عیب های این شغل به کار گرفتـه شـده اسـت. اما تعدادی از مشکلات در جوشکاری، از گذشته تا به امروز باقی مانده است و روش مخصوصی برای از بین بردن آنها بیان نشده است. با این حال، جوشکاران ماهر تا حد زیادی می توانند از بروز عیوب جوشکاری جلو گیری کنند.
در فرآیند جـوشکاری برای پر کردن درز هـای جـوش ( در محل اتصال ) اغلب از چهـار روش اسـتفاده مـیشود که باعث افزایش گرده جـوش مـیگردد.
دستگاه جوش چیست؟ چه کاربرد هایی دارد و نکاتی درباره ی آن
سه حرفA.W.S مخفف عبارت American Welding Society و به معنای جامعه جـوشکاران آمریکا مـیباشد اما علت طبقه بندی الکترود هـای جـوشکاری بر اساس اسـتاندارد این نهـاد مستقل، به عنوان یک اسـتاندارد بین المللی و جهانی در نظر گرفته می شود و در بسیاری از کشور هـا از جمله ایران نیز به عنوان اسـتاندارد شناسایی الکتـرود هـا به کار می رود.
حرف لاتین E قبل از یک عدد چهـار یا پنج رقمـیEXXXXX به معنای الکترود است که در روش جـوشکاری با قوس الکتـریکی از آن اسـتفاده می شود. چنانچه جـوشکاری با روش گاز انجام گیرد ( جوش کاری با گاز نوعی جوشکاری است که با حرارت متمرکز ایجاد شده از گاز صورت می گیرد ) از کلمه E اسـتفاده نشده و به جای آن از حرف RG اسـتفاده می شود.
دو یا سه رقم عدد از سمت چپ در چهـار یا پنج رقم الکترود بعد از حرف E مشخص کننده اسـتحکام کششی جـوش می باشد. به عنوان مثال E1ooxx, E60xx که منظور ۶۰k.s.i یا ۶۰۰۰۰P.S.i و ۱۰۰k.s.i یا ۱۰۰,۰۰۰منظور اسـتحکام کششی جـوش بوده که ممکن اسـت بر حسب Welded As یا تنش زدائی شده(Stress Relieved) بیان شده باشد که این امر توسط دستور العمل سازنده تایین خواهد شد.
دومین عدد از سمت راسـت بیان کننده موقعیت جـوشکاری اسـت که الکترود برای آن حـالـت طراحی و تولید شده است:
EXX1X منظور از عدد ۱ : کـاربـری الکترود جـوشکاری قابل اسـتفاده در همه موقعیت هـا است (All Position)
EXX2X منظور از عدد ۲ : کـاربـری الکترود جـوشکاری تنها برای حـالـت تخت و افقی (Flat & Horizontal) مناسب اسـت.
EXX3X منظور از عدد ۳: کاربرد الکترودهـای جـوشکاری تنها برای حـالـت Flat یا تخت در نظر گرفته مـیشود.
EXX4X منظور از عدد ۴: کاربرد این الکترود جـوشکاری در همه موقعیت هـا و مکان ها و نیز حـالـت V- down
برای مثال در مورد الکترود جـوشکاری زیر داریم :
E 60 10 که در آن E جریان برق، ۶۰ ، کشش گرده جـوش بر حسب پاوند بر اینچ مربع، ۱ قابلیت اسـتفاده از الکترود در حـالـت هـای گوناگون جـوشکاری و 0 نوع جریان است
در علامتهـای الکتـرود گفته شده E مشخص مـیکند که الکترود برای جـوشکاری با برق اسـتفاده مـیشود (بعضی ازالکترودهای روکش دار جـوشکاری هسـتند که با اکسی اسـتیلن از آنهـا اسـتفاده مـیشوند از جمله FC18.)
عدد ۶ و ۰ به این معنا است که فشار کشش گرده جـوش بر حسب پوند بر اینچ مربع ( واحد انگلیسی ) اسـت و باید آن را در واحد ۱۰۰۰ ضرب کرد یعنی فشـار کشـش گرده جـوش این نوع الکترود ۶۰۰۰۰ پوند بر اینچ مربع است.
حالات جـوش را تایین مـیکند که همیشه این عدد ۱ یا ۲ یا ۳ است. الکترود هـائی که علامت سوم آنهـا ۱ است در تمام حالت های جـوشکاری مـیتواند استفاده شود. و الـکتـرود هـائی که علامت سوم آنهـا عدد ۲ است در حـالـت افقی و سطحی مورد اسـتفاده قرار مـیگیرند. الکتـرود هـائی که عدد سوم آنهـا ۳باشد تنهـا در حـالـت افقی مورد اسـتفاده قرار گرفته می شود.
عدد چهـارم هم خصوصیات ظاهری گرده جـوش و نوع جـریان را تایین مـیکند که این عدد از ۰ شروع می شود و به ۶ ختم می گردد.
چنانچه عدد چهـارم یا آخر عدد صفر باشد کاربـرد اسـتفاده از این الکتـرودهـای جـوشـکاری فقط با جریان مستقیـم برق یا DC و با قطـب معکوس است.
نفوذ این جـوشـکاری نسبتا زیاد بوده و شکل مهره هـای جـوش آن تخت و درجـه سختی گرده جـوش تقریبا زیاد است.
اما اگر عدد چهـارم “ یک ” قرار بگبرد حالت کاربرد الکترود در جـوشکاری با برق DC , AC اسـت. شکل ظاهـری جـوش این الکتـرود صاف و در درز هـا و شکاف هـا کمـی به شکل مقعر و درجه سختـی جـوش کمـی زیاد تر از گرده اول اسـت ( AC جریان برق متنـاوب و DC جریان برق مستقیـم است. )
اگر عدد چهـارم عدد 2 باشد موارد استفاده الکترود بابرق AC , DC مـیباشد. نفوذ جـوش تقریبا متوسط و درجه سختی جـوش کمـی کمتر از دو عدد قبل بوده و نمای ظاهـری آن محدب خواهد شد.
اگر عدد چهـارم عدد 3 باشد این الکتـرود را مـیتوان با جریان برق AC متنـاوب یا جریان مستقیـم به کار گرفته شود. درجه سختـی گرده جـوش این الکتـرود کمتر از دو گرده اول و دوم و کمـی بیشتر از گرده گروه سوم خواهد بود و نیز در دارای قوس الکتریکی خیـلی آرام و نفوذ کـم و شکل ظاهری مهره هـای آن در درز هـای شکل محدب مـیباشد.
اما اگر عدد چهـارم عدد 4 باشد این الکترود را مـیتوان با جریان DC , AC نیز استفاده کرد.
موارد اسـتعمال این الکترود جـوشکاری برای شکافهـای عمیق یا در جائی که چندین گرده جـوش به روی هم لازم اسـت در نظر گرفته مـیشود.
چنانچه علامت آخر ۵ باشد به این معنیست که فقط در جریان DC مورد اسـتفاده قرار مـیگیرد و موارد کاربرد الکترودهـای جـوشکاری آن در شکافهـای باز و عمیق مـیباشد. درجه سختی گرده جـوش این الکتـرود کم و دارای قوس الکتریکی آرامـی اسـت و پوشش شیمیایی آن از گروه پوشش الکترودهـای بازی اسـت.
و در نهـایت اگر عدد آخر عدد 6 باشد. خواص و مشخـصه آن مطابق گروه ۶ اسـت با این تفاوت که با جریان Ac مورد اسـتفاده قرار مـیگیرد.
امیدواریم که از این مقاله اذت برده باشید.برای خواندن مقالات بیشتر به مجله ابزار وب سایت ابزار پیشه مراجعه نمایید.
مهم نیست که شما در چه قسمت از صنعت فعالیت دارید، به جرات می توان گفت حتما با دستگاه جوش سر کار دارید. امروزه اتصال دو قطعه آنقدر زیاد و گسترده شده است که علمی جداگانه به نام جوش پدیدار شده است.
در همه جا قطعا اتصالاتی دیده می شود مانند پیچ و مهره، چسب وجوش که هر یک کاربرد های خاص خود را دارد. در این مقاله می خواهیم به معرفی دستگاه جوش بپردازیم.
مهم نیست در کدام قسمت از صنعت فعالیت دارید، در هر شرایطی و موقعیتی قطعا به نحوی با جوشکاری و دستگاه جوش سرو کار خواهید داشت. شاید در این بین شما قصد خرید دستگاه جوش را را داشته باشید، مطمئنا باید با شناخـت و اطلاع قبلی به سـراغ فروشندگان این محصـول پر کاربرد رفته تا مبادا دستگاه جوشکاری خـریداری شـده، در رفع نیاز هـای شما کارایی لازم را نداشته باشد.
دستگاه جوشکاری یک دستگاه برقی بحساب می آید. این دستگاه در اتصـال انواع قطعات فلـزی و گاهـا غیر فلـزی ( جوش پلاستیک ) به کار می رود. مثلا به درب آهنی خانه خود توجه کنید، در واقع چیزی که باعث اتصال قطـعات آهنـی درب منزل شما به یکدیـگر شـده، اتصـالی اسـت که به کمک عمل جوشـکاری و دستگاه جوش اتفاق افتاده است.
در این عملکرد، دستگاه جوش جریـان بـرق را به یک میله به نام الکتـرود انتقال می دهد. این میله که معمولا از جنس آهـک، سلولـز، اکسیـد سدیم، خاک رس و… ساخته می شود، بین قطعات فلـزی مورد نظـر ذوب شده و با پر کردن فضا هـای خالی ( بین دو قطعه ) و در نهـایت سرد شـدن، باعث ایجاد یک اتصـال بسیار قوی می گردد.
دستگاه هـای جوشکاری، انواع مختلفی دارند و قطعا کاربرد و ویژگی هـای هر یک با دیگـری فرق دارد. در این میان چند سالی اسـت که دستگاه جوش اینـورتر در بازار هـای صنعتی خودش را در دل مخاطبان به خوبی جای کرده و توجه صنعتی هـا را به دست آورده اسـت.
بعضی از دستگاه هـای جوش اینـورتر با جریان برق AC یا شهری و برخی دیگر با هر دو جریان برق شهری و متناوب ( DC ) کار می کنند.
فناوری متفاوت دستگاه جوش اینورتر در فرآینـد اسـتفاده از جریان برق در جهت ایجاد نیرو لازم برای ذوب کردن میله الکترود، باعث شده اندازه آنهـا نسبـت به دستگاه هـای قدیمـی کوچک تر شده و هزینه تولید آن نیز کمتر شود.
همان گونه که گفته شد، برای تبدیل جریان برق AC به DC در دستگاه هـای جوش اینـورتر، از فناوری تقربا جدیدی اسـتفاده شده و این موضوع باعـث شده سایز آنهـا کوچک تر و جم جور تر شود. این سایز انـدک دستگاه هـای اینـورتر به شما این اجازه را می دهد تا آنهـا را در موقعیت هـا و مکان های مختلف اسـتفاده کنید.
نکته قابل توجه در مورد دستگاه جوش اینـورتر این اسـت که می توانید مقدار دقیق جریان را در خروجی دستگاه کنترل کنید. این انعـطاف پـذیری و قابلـیت کنتـرل جـریان، باعث شده بتوان از آنهـا در انواع فرآیند هـای جوشکاری اسـتفاده کرد.
همانگونه که در نکته قبلی بیان شد، جریان این دستگاه جوش قابلیت کنترل و کم زیاد کردن نسبت به کار شمار را دارد. همین امر باعث می شود تا خروجی نهـایی کار و کیفیـت آن، نسبـت به خـروجی دیـگر دستگاه هـای جوش قدیمی بالاتـر و بهتر باشد.
هر نوع دستگاه جوش ، یک مقدار توان تولیدی موثر را دارا است. توان دستگاه هـای قدیـمی اغلب نسبـت به میزان برقـی که مصـرف میکند و نیاز دارد، چیزی بین 40 تا 60 درصـد اسـت. اما دستگاه جوش اینـورتر معمولا توانی مابین 80 تا 90 درصد دارد. این امر در نهـایت باعث کاهش مصرف انـرژی و خـب کاهش هزینه هـای پرداختـی برای بـرق و… می گردد.
فناوری و تکنولوژی به کار برده شده در دستگاه جوش اینـورتر، باعث می گردد سرعت انجام فرآیند جوشـکاری افـزایش یابد. این امر در حقیقت به این دلیل اسـت اینورتر هـا با سرعت بیشتـری داغ می گردند و به سرعت اجازه می دهند جوشکـاری را شروع کنید.
دستگاه هـای جوشکاری عادی و قدیمـی نوسان های ولتاژ و جریان زیادی را متحمل می شوند و این امر باعث می شود حین کار با آنهـا، قطـعی زیادی را تجـربه کنید. اما در مقابل دستگاه جوشکاری اینـورتر، به دلیل فناوری پیچیده و جدیدش مقدار این قطعی هـا را به صفر می رساند و از ایجاد مشکل در خروجی کار جلو گیری می کند.
علاوه بر این، دستگاه هـای اینـورتر معمولا از 18 تا 22 آمپـر بـرق اسـتفاده می کنند ولی دستگاه هـای قدیمی مثل رکتـفایر، 25 آمپر برای انجام عمل جوشکاری نیـاز دارد. این آمپـر بالا، در اکثر مواقع باعث ایجـاد نوسـانات برقی در دستگاه هـای قدیمی می شود.
اگر دقت کرده باشید، در مزیت هـای بیان شده در موارد قبل، چنـدین بار صحبـت از این شـد که سـود اسـتفاده از دستگاه جوش اینـورتر نسبت به دستگاه های جوشـکاری قدیمی بیشتر اسـت. در حقیقت در دراز مدت به دلیل کاهش هزینه هـای برق، کیفیت خروجی کار، هزینه هـای نگهداری و… بازدهی مالی اسـتفاده از دستگاه اینـورتر بالا تر از دستگاه هـای عادی اسـت.
آیا اینورتر معایبی هم دارد؟
تنهـا عیبی که میتوان روی دستگاه جوشکاری اینورتر گذاشت این اسـت کـه در برخی از صنایع که عمل جوشکاری سنگینی دارند، این دستگاه توانایی و کاربرد خودش را از دست می دهد. در این صنـایع معمولا از دستگاه هـای بزرگ یا به اصلاح صنعتی تر به جای اینورتر اسـتفاده می کنند.
علاوه بر این، شاید بتوانیم این موضوع که دستگاه هـای اینـورتر قیمت بالاتـری نسبت به دستگاه هـای جوش قدیمی دارند را به عنوان یک عیب نام برد. ( هر چند افزایش قیمت در کنار این همه مزیت، کاملا منطقی و قابل قبول اسـت. )
در ادامه این مطلب به صورت خلاصه، به کاربرد هـای دستگاه جوش اشاره خواهیم کرد و با آنهـا آشنا می کنیم. دستگاه هـای جوشکاری اینـورتر و دیگر انواع آن، در موارد زیر کابرد دارند:
امیدواریم که از خواندن این مقاله لذت برده باشید.برای مطالعه مقالات بیشتر به مجله ابزار وب سایت ابزار پیشه مراجعه بفرمایید.
در این مقاله مـیخواهیم درباره ی زنگ زدایی هنگام زنگ زدگی آهن در ابـزارآلات به روش هـای ساده و کم هزینه را به شما آموزش دهیم. حتما برای شما اتفاق افتاده اسـت که وقتی به سراغ یکی از ابـزارآلات خود مـیروید، مشاهده مـیکنید که ابـزار شما زنگ زده اسـت و شاید فکر کنید که دیگر ابـزار شما قابل اسـتفاده نیست. برای رفع این مشکل با ما همراه باشد.
قبل از صحبت درباره ی تمـیز کردن ابـزار زنگ زده لازم اسـت بدانید زنگ زدگی آهن در حقیقت همان اکسید آهن اسـت که معمولا به رنگ قهوه ای و قرمز بر روی سطح فلز دیده مـیشود. در بیشتر وقتا این اتفاق از واکنش اکسیژن با آهن و اغلب در مجاورت آب و هوای مرطوب رخ مـیدهد.
در حقیقت زنگ زدگی آهن اصطلاحی معمول برای بیان کردن واکنش آهن و آلیاژهـای آن همچون فولاد با اکسیژن اسـت. زنگ زدگی آهن امکان دارد برای فلزات دیگر نیز رخ دهد که به آن زنگ زدگی نمـیگویند. نوع دیگری از زنگ زدن آهن نیز وجود دارد که حاصل واکنش آهن و کلر بوده که به رنگ سبز مشاهده مـیشود.
به آسانی مـیتوان به کمک مواد و روش هـای گوناگون، زنگ زدگی آهن و ابـزارآلات مختلف را از بین برد و به آسانی دوباره از آن هـا اسـتفاده کرد. در ادامه به برخی از روشهـای موجود برای رفع زنگ زدگی مـیپردازیم:
اولین، راحت ترین و ابتدایی ترین کار برای زنگ زدایی ابـزارآلات شستن آنهـا به کمـک فـرچه و سیم ظرفشـویی اسـت. اگر مقدار زنگ زدگی بسیار زیاد نباشد، زنگ زدگی آهن به راحتی از روی سطح پاک می گردد و از بین مـیرود. اما در صورتی که زنگ زدگی آهن عمیق باشد، با شستن از بین نرفته و باید از روشهـای دیگر برای از بین بردن آن کمک گرفت.
در این راه حل باید کمـی از نیروی دست خود بهره بگیرید تا بتوانید زنگ زدگی آهن را از روی ابزار آلات و وسایل خود پاک و از بین ببرید. در این روش نیاز به مایع ظرفشویی، سیم ظرفشویی، سنباده و پد تمـیز کننده یا پارچه، دریل و نفت سفید دارید. مراحل تمـیز کردن در این روش به صورت زیر بیان می شود:
در صورتی که در مرحله دوم هنوز زنگ زدگی آهن مشاهده کردید، باید به مرحله بعدی بروید اما در صورتی که زنگ زدگی آهن از بین رفته بود، به کمک پارچه یا پد تمـیز کننده آن را خشک کنید.
روش دیـگر از بین بردن زنگ زدگی آهن که بسیار متداول و معروف است اسـتفاده از سیب زمینی و صابون اسـت. در این روش باید سیب زمینی را به دو قسمت تقسیم کنید و آن را درون آب صابون قرار دهیـد. پس از گذشت چند دقیقه، آن را ار آب صابون خارج کرده و بر روی قسمتـی که زنگ زده به خوبی مالـش دهید. این کار را چندین بار تکرار کنید تا اکسیـد آهن از روی ابـزار بـرداشتـه شود.
یکی از تکنیک هـای کار آمد جهت از بین بردن زنگ زدگی آهن ، اسـتفاده از سرکه سفید اسـت که در بیشتر مواقع مفید، مؤثر و کار آمد خواهد بود. برای این کار اول باید ابـزار و وسایل مورد نظر داخل ظرفی قرار دهید و به مقداری که سرکه تمامـی سطوح زنگ زده را بپوشاند، ظرف را پر کنید.
در مرحله بعد بسته به میزان زنگ زدگی آهن و ابعاد جسم، بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت آن را درون ظـرف حـاوی سرکه سفید قرار دهید. بعد از گذشت مدت زمان مشخص شده، ابـزار را از ظرف بیرون آورده و به کمک اسکاچ یا فویل آلومینـیومـی آن را به خوبی بسابید تا تمامـی سطح زنگ زده آن پاک گردد. توجه کنید که به هیچ وجه از سنباده و اجسامـیکه باعث خراش می گردند، در این روش اسـتفاده نکنید.
در پایان نیز باید به کمک یک پارچه یا پد تمـیز کننده ، ابـزار را به خوبـی و با دقت تمـیز کنیـد تا از هر گونه اکسید آهن و سرکه پاک شده باشد. به ویژه در ابـزارآلات متـحرک این موضوع بسیـار اهمـیت دارد چـرا که سرکه سفید خاصیت خورندگی دارد و با گذشت زمان باعث خوردگی سطح ابـزار مـیشود. در صورتی که ابـزار شما زمان زیادی اسـت که تمـیز نشده و برای مدت زمان طولانی زنگ زده اسـت، بهتر اسـت مراحل بالا را دو تا سه بار تکرار کنید تا زنگ زدایی آن به طور کامل انجام شود.
یکی از راه های رفع زنگ زدگی آهن استفاده از جوش شیرین است. برای رفن زنگ آهن ابتدا جوش شیرین را با مقداری آب مخلوط کنید تا به فرم خمیر در بیاید. خمیر حاصل را بر روی سطح فلز به خوبی بمالید و اجازه دهید تا بر روی سطح فلز بماند. در آخر نیز به کمک یک مسواک یا وسایل دیگر، اقدام به تمـیز کردن آن نمایید.
شاید باور کردنی نباشد ولی ماده ی بعدی برای رفع زنگ زدگی آهن، نوشابه است. نوشابه هـای گاز دار دارای فسفریکاسید هسـتند که مـیتواند باعـث زنگ زدایی ابـزارآلات شـود.
برای رفع زنگ زدگی باید ابـزارمورد نظر را داخل یک ظرف قرار دهید و داخل آن به مقداری که تمام سطح ابـزار را بپوشاند را نوشـابه بـریزیـد. اجازه دهید به مـدت ۱۲ تا ۲۴ ساعـت ابـزار درون ظرف نوشابه باشد و در انتهـا به کمک مسواک یا سیـم ظرفشویی ابـزار را تمـیز کنیـد
یکی دیگر از روشهـای زنگ زدایی، اسـتفاده از لیمو ترش و یا آب لیمو اسـت. برای این کار اول کمـی نمک بر روی محل زنگ زده شده بپاشید، بعـد از آن آب لیمو را به آن اضافه کنیـد. آب لیمو به دلیل وجود اسید سیتریک داخل خود، قابلیت از بین بردن زنگ آهـن از روی فلـزات را دارد. اگر به لیمو کمـی سرکه نیز اضافه کنید محلول بهتر و قوی تری نیز می توانید درست کنید.
ماده ی بعدی جهت از بین بردن زنگ زدگی آهن هیدروژن پر اکسید است. مقداری از آن را بر روی سطح زنگ زده قرار داده و بگذارید برای مدت زمان معینی بر روی آن بمـاند. سپس باید نواحی زنگ زده را به کمک یک برس فـولادی تمـیز کنید. این روش ممکن اسـت به پوست شما آسیب برساند به همین دلیل باید در حین انجام این کار از دستکش ایمنی و ماسک اسـتفاده کنید.
پاک کنندههـای شیمیایی و تجاری اغلب در قالب اسپری به بازار عرضه مـیشوند. در این اسپریهـا از مواد زنگ زدا همـچون فسفریک اسید و اسید اگزالیک اسـتفاده می شود که مـیتوانند به آسانی زنگهـا را از بین ببرند. لازم اسـت که هنگام اسـتفاده از این زنگ زدا هـا، از عینک ایمنی و دستکش ایمنی اسـتفاده شود.
امید واریم که از خواندن این مطلب لذت برده باشید.برای خواندن مقالات بیشتر به بخش مجله ابزار وب سایت ابزار پیشه مراجعه نمایید.
در دو ده اخیر ابزارآلات فراوانی جهت کنترل هوا طراحی و ساخته شده است. هر یک از این ابزارآلات از ویژگیهـای خاصی برخوردار هسـتند و به یک نحو خاص فعالیتهـای مورد نظر کاربران را انجام مـیدهند. دستـگاه بلوور یا بلوئر که برخی از افراد آن را با نام فوتک نیز می شناسند، ابزار کاربردی و با اهمیتی به حساب می آید که در انواع مختلف طراحی و تولید شده و به فروش مـیرسد.
دستگاه بلوور یا دستـگاه دمنـده و مکنـده یک ابزار بـرقی بسیار پر کاربرد جهت تمـیز کردن و رفع گرد و غبار به شمار مـیآید. عملکرد این دستـگاه به شکلی اسـت که هوا را از قسمت ورودی خود می گیرد و سپس از قسمت خروجی آن را با فشار بسیار زیاد خارج مـینماید. البته شما مـیتوانید از انواع مختلف بلوور در موقعیتهـای مختلف اسـتفاده کنید.
حتما برای شما نیز سوال پیش آمده که کاربرد بلوور دقیقا چیست؟ لازم به گفتن است که انواع بلوور در دو نوع اصلی، یعنی مدلهـای دمنـده و مکنـده در بازار به فروش مـیرسنـد. هر یک از این مدلهـا از ویژگیهـای خاص و منحصر به فردی بر خوردار هسـتند. در ادامه این بخش از مقاله به کاربردهای این ابزار بلوور مـیپردازیم:
در این بخش از مقاله به کاربردهـای انواع بلوور به صورت عمومـی پرداختیم. همچنین به این نکته باید توجه کرد که هریک از انواع بلوورهای تولید شده جهت انجام کارهای مختص به خود ( بر اساس کاربری خود ) مورد اسـتفاده قرار بگیرد. به عبارتی اگر از یک دستـگاه بلوور جهت پاکسازی خودرو و حیاط اسـتفاده مـیکنید، جهت تمـیز کردن سیستمهـای کامپیوتری، نباید از همان دستـگاه اسـتفاده کنید.
پس از معرفی دستگاه بلوور می خواهیم به انواع بپردازیم. این دستگاه در انواع مختلفی طراحی ، تولید و به بازار عرضه شده است که هر یک از این مدلهـا از ویژگیهـای منحصر به فرد خود برخوردار هسـتند. در ادامه این بخش از مقاله ، انواع این محصول کاربردی را مورد بررسی قرار مـیدهیم.
بلـوورهای خانگی اندازه کوچکتری نسبت به دیگر انواع خود دارد و همانطور که از نامشان می توان متوجه شد، جهت مصارف خانگی مورد اسـتفاده قرار مـیگیرند. همچنین این دستگاه وزن کمـی دارد و همچنین از قابلیت حمل و جابهجایی آسانی برخوردار اسـت. با اسـتفاده از این دستـگاه مـیتوانید فعالیتهـای مربوط به تمـیز کردن گرد و غبار در منزل را انجام دهید.
این مدل بلـوور از بـرق ۲۲۰ ولت استفاده می کند. به بیان دیگر فقط زمانی مـیتوانید از مدلهـای گوناگون این محصول اسـتفاده کنید که به بـرق شهری دسترسی داشته باشید. این دستـگاه نیز در ابعاد گوناگون تولید و به بازار ارائه شده است.
از دیگر انواع این دستـگاه دمنـده و مکنـده مـیتوانیم به بلـوورهای شارژی اشاره کنیم. این دستـگاه نیز همان گونه که از نامش پیدا است، بدون اسـتفاده از انرژی بـرق ( برق مستقیم شهری ) فرآیند تمـیزکاری را انجام مـیدهد. این مدل بلوور یک باتری لیتیوم داخلی ( منبع تغذیه شارژی ) دارد و با اسـتفاده از این باتری داخلی فعالیتهـای مورد نظر را به صورت کامل انجام مـیدهد. بلوورهـای شارژی در ابعاد مختلفی طراحی ، تولید و به بازار عرضه مـیشوند.
بلوور صنعتی جهت مصارف صنعتی به کار گرفته می شود و نسبت به نوع خانگی این محصول، از قدرت بسیار بالاتری برخوردار اسـت. بلوورهای صنعتی اندازه بزرگ تری دارد تا بتوانند با قدرت بیشتری عمل کنند. موتور این ابزار توان بالایی دارد و جهت انجام کارهای بزرگ و صنعتی مـیتوان از آن بهره برد.
باید گفت که بلوورهای صنعتـی خود به انواع مختلفی تقسیم می گردند. در ادامه به انواع بلوور صنعتی اشاره خواهیم کرد:
انرژی تأمـین شده در موتور دستـگاه بلوور بنزینی برخلاف دستـگاههـای بـرقی و شارژی، توسط سوخت ( بنزین ) تأمـین مـیشود. فرآیند هوا دهی این ابزار، با اسـتفاده از بنزین صورت مـیگیرد. همچنین این دستـگاه از پر قدرت ترین و قوی ترین بلوورها به شمار مـیآید.
در این قسمت از مقاله میخواهیم به انواع گوناگون فیلترهای این دستگاه بپردازیم. باید گفت که بخش فیلتراسیـون این ابزار از مهم ترین و ضروری ترین بخش های آن به حساب می آید. در لیست زیر، نوع عملکرد فیلتراسیون این ابزار را مورد بررسی قرار مـیدهیم.
فیلترهـای پارچهای از کار آمد ترین انواع فیلترهای این دستگاه به حساب می آید که از محبوبیت بسیار بالا در مـیان شرکتهـای تولیدی برخوردار هسـتند. این فیلترهـا بازدهی بالایی ( بیش از ۹۹ درصد ) دارند و مـیتوانند ذرات بسیار ریز را نیز جداسازی کنند.
در این گونه سیستمهـا جهت پاکسـازی محیط مورد نظـر، از آب اسـتفاده مـیشود. زیـرا تماس مایع یا آب با گرد و غبار، موجب بازده بیشتر این دستـگاه مـیشود.
این گونه از فیلترها مـیتواند از نیروی الکترواسـتاتیک اسـتفاده کنند. در این دستـگاههـا چندین الکترود تخلیه با ولتاژ بالا و جریان مستقیم برق، مـیان الکترودهـای جمع آوری کننده بر روی زمـین قرار مـیگیرند. کارکرد این نوع سیستمهـا به شکلی است که هوای آلوده به واسطه راه هـایی که مـیان این الکترود هـا تعبیه شدهاند، جریان پیدا مـیکند و گرد و غبار توسط نیروی الکترواسـتاتیک از هوا جدا می گردد.
در این نوع دستـگاههـا، گرد و غبار به سمت مشخصی راهنمایی و به کمک نیروی گرانش، به محفظه جمع آوری گرد و خاک انتقال می یابند. در این دستـگاه هـا همانگونه که از نامشان مشخص اسـت، از نیروی سانترفیوژ، اینرسی و یا گرانشی جهت جدا سازی گـرد و غبـار از هوا بهـره گیـری مـیشود.
همانگونه که پیش از این به کاربرد هـای این ابزار اشاره کردیم، این وسیله جهت هوا دهی و نظافت محیطهـای مختلف نیز مورد اسـتفاده قرار مـیگیرد. در این بخش از مقاله به اجزای تشکیل دهنده این ابزار کاربردی مـیپردازیم.
همانگونه کـه قبلا در مقاله ی ابزار کولیس گفته شد، کولیس یک نوع ابزار اندازگیری اسـت. برای انـدازه گیـری هـای دقیق ( تا مـیلی متر ) معمولا از ابزار کولیس اسـتفاده مـی شـود. ابزار کولیس پر کاربرد ترین وسیله برای یک مهندس به حساب مـی آید. در ادامه مـی خواهیم به کاربرد هـای کولیس، مزایا و معایب و محاسبه ی خطای ابزار کولیس بپردازیم. برای فهم بهتر ابتدا مقاله معرفی کولیس را مطالعه کنید.
ابـزار انـدازه گیـری کولیس چیست؟ معرفی کولیس ورنیه، ساعتی و دیجیتال
اسـتفاده از ابزار کولیس با توجه به عمر مناسب استفاده، قیمت خرید، کاربری راحت و دسترسی آسان بسیار رواج دارد. برای فهم بهتر کاربرد ابزار کولیس تنهـا کافی اسـت به وسایل و ابزار هـایی کـه روزانه از آنهـا اسـتفاده مـی کنیم کمـی دقت کنیم. مـیز هـای چوبی کـه از آن هـا در محل کار یا منزل اسـتفاده مـی کنیم بدون وجود کولیس بسیار پر هزینه تر بودند ( برای محاسبه ی اندازه های دقیق برای ساخت ) .
کولیس در نجاری ها به نجارها این امکان را مـی دهد کـه تا 0.01 مـیلی متر تغییر ایجاد ( تا 0.01 مـیلی متر انـدازه گیـری ) کنند. در موسسه های آموزشی و دانشگاهی به وسیله ی این ابزار انـواع انـدازه گیـری هـا برای دانشجـویان انجام مـی شـود. در آزمایشات علمـی کـه عوامل آزمایشگاهی ممکن اسـت بر ابعاد اجسام تاثیرگذار باشد از کولیس برای انـدازه گیـری اسـتفاده مـی شـود.
در صنعت ساخت و تولید ابزارآلات پزشکی کـه کوچک یا بزرگ بودن مـیلی متری ابزار امکان دارد منجر به آسیب جسمانی بسیاری شود از ابزار کولیس برای انـدازه گیـری هـای دقیق و مـیلی متری اسـتفاده مـی شـود. در ساخت قطعات یدکی به این دلیل که تمام خودرو هـا در یک پلتفرم تولید مـی گردند، ابعاد تمامـی قطعات یدکی باید یکسان و برابر باشد و بررسی ابعاد برای بخش کنترل کیفیت به وسیله ی ابزار انـدازه گیـری همانند کولیس امکان پذیر اسـت.
این موارد همه بخش کوچکی از کاربرد های ابزار کولیس در صنایع و کارگاه هـا است و با کمـی توجه مـی توان صنایع گوناگون دیگری کـه در آنهـا از ابزار کولیس اسـتفاده مـی شـود را نام برد.
کولیس عمق سنج از نظر شکل ظاهری تا حد زیادی با دیگر کولیس هـا تفاوت دارد اما عملکرد مشابهی دارد. این کولیس برای انـدازه گیـری عمق شیار هـا و سوراخ ها به کار می رود. برای انـدازه گیـری قطر بیرونی و داخلی اجسام نمـی توان از این کولیس بخوبی اسـتفاده کرد.
نحوه ی انـدازه گیـری با کولیس عمق سنج : زائده ی قسمت زیرین کولیس را در شیار یا سوراخی کـه قصد انـدازه گیـری عمق آن را داریم فرو مـی کنیم و لبه هـای کولیس را روی محل ورود زائده قرار دهید. سپس مانند کولیس ساده اعداد بدست آمده از خط کش اصلی و ورنیه را خوانده و ماند کولیس های ساده محاسبه مـی کنیم.
ابزار کولیس ارتفاع سنج نیز از نظر شکل ظاهری تا حد زیادی با دیگر کولیس هـا تفاوت دارد. از این ابزار جهت انـدازه گیـری ابعاد داخلی اجسامـی مانند لوله هـا اسـتفاده مـی شـود.
هر کدام از کولیس هـا دارای مزایا و معایب مخصوص به خود اسـت که به هر یک پرداختیم. کولیس ورنیه در استفاده طولانی مدت دارای دقت بالا و در مقابل شرایط مختلف آب و هوایی دارای مقاومت خوبی هسـتند. این ابزار در مقابل مـیدان هـای مغناطیسی نیز مقاوم ( به دلیل عدم وجود قطعات الکترونیکی و حساس به محیط های مغناطیسی) اسـت.
کولیس ورنیه یا ساده دارای مقیاس سانتی متر، مـیلی متر و اینچ است. گرچه با وجود خط هـا و نوشته هـای بسیار ریز روی بدنه ی ورنیه امکان دارد برای خواندن نیاز به بینایی بسیار خوب یا ذره بین داشته باشید. این مشکل ممکن است احتمال اشتباه و خطا خواندن اعداد و اندازه گیری در زوایای مختلف را افزایش دهد.
اسـتفاده طولانی مدت و مداوم از ابزار کولیس ورنیه ممکن اسـت برای اپراتور هـا آزار دهنده باشد. در مقابل کولیس دیجیتال خوانایی بسیار بالایی دارد و پیدا کردن اندازه هـای مختلف با آن آسان تر و راحت تر اسـت.
این ابزار دارای قابلیت 0 یا ریست کردن شمارنده را دارد؛ به این معنی کـه حتی در مواقعی کـه دهـانـه ابـزار باز اسـت مـی توان با 0 کردن شمارنده کولیس، انـدازهگیـری جدیدی را انجام داد. کولیس دیجیتال در مقابل شرایط آب و هوایی و مـیدان مغناطیسی بسایر حساس است و امکان دارد انـدازه گیـری تحت تاثیر این عوامل قرار گیرد.
برخلاف کولیس ورنیه، کولیس دیجیتال در مقابل ضربه مقاومت بسیار پایینی دارد. باطری دستگاه نیز یکی دیگر از عواملی اسـت کـه ممکن اسـت اپراتور را دچار مشکلاتی کند. کولیس عقربه ای به اندازه کولیس ساده در مقابل شرایط آب و هوایی مقاوم نیست اما از کولیس دیجیتال در این مورد مقاومت بالاتری دارد.
نیازی به باطری ندارد و در مقابل ضربه نیز کمـی از کولیس دیجیتال وضعیت بهتری دارد. اما ممکن اسـت همانند کولیس دیجیتال در مقابل مـیدان مغناطیسی عملکرد ضعیفی داشته باشد.
درصورتی کـه در حالت بسته بودن ابزار کولیس (خطکش اصلی و ورنیه روی هم )، اعداد 0 آنهـا با یکدیگر منطبق نباشـد خطای صفر در ابزار کولیس وجود دارد. اگر عدد 0 ورنیه سمت راسـت عدد 0 خطکش اصلی قرار داشته باشد خطای 0 مثبت و اگر عدد 0 ورنیه سمت چپ عدد 0 خطکش اصلی باشد خطای 0 منفی در کولیس وجود دارد. برای محاسـبه ابعاد بعد از وجود خطـای 0 مـیتوان از این فرمول اسـتفاده کرد :
عدد نهـایی = عدد به دسـت آماده – خطـای صفر
درصورتی کـه کولیس شما فقط یکی از مقیاس هـا ( سانتی متر یا اینچ ) را نشان مـی دهد مـی توانید از 2 فرمول زیر برای تبدیل مقیاس هـا اسـتفاده کنید.
1 اینچ = 25.4 * 1 مـیلی متر
1 مـیلی متر = 25.4/1 اینچ
برای مثال 2 اینچ برابر اسـت با ضرب عدد 2 با 25.4*2 یعنی 2 اینچ برابر اسـت با 50.8 مـیلی متر
امیدواریم که خواندن این مقاله به شما کمک فراوانی در شناخت هر چه بهتر این ابزار کرده باشد.برای خواندم مقالات بیشتر به مجله ابزار وب سایت تخصصی ابزار پیشه مراجعه نمایید.
آچار مولتی پلیر یا مولتی پلایر سیستمی اسـت، متشکل از یک گریبکس یا جعبه دنده اپیسیکلیـک ( Epicyclic Gear Box ) یک مرحله ای یا چند مرحلـه ای که برای بالا بردن مقدار گشتاور به کار می رود. از آنجا که توان خروجی نمی تواند بیشتر از توان ورودی در یک جعبه دنده باشد، بنابراین واضح اسـت که میزان سرعت و دوران در صورت افزایش گشتاور کاهش خواهد یافت.
گشتاور نوعی نیـرو اسـت. نیـرو بطور کلی به دو گروه نیـروی خطی و نیـروی پیچـشی تقسیم بندی می شود. به نیـروی پیچـشی یا چرخشی گشتاور گفته می شود.
گشتاور به نیـرویی گفته می شود که تمایل دارد حول یک نقطه یا محور بچرخد. در علم فیزیک به گشتاور، ترک نیز گفته می شود. با توجه به تعاریف فیزیک، در کنار نیـروی گشتاوری شتاب پیچـشی نیز وجود دارد.
گشتاور یک کیمت برداری اسـت. کمیت برداری دارای دو مولفه اسـت. مولفه اول بزرگی یا مقدار عددی نیـرو و مولفه دوم جهت نیـرو اسـت.
بر اساس تعاریف فیزیک، نیـروی خطی می تواند به نیـروی پیچـشی تبدیل شود و رابطه آن به این گونه اسـت که اگر نیـروی خطی را در کمترین فاصله با محور گشتاور ( از محور یا نقطه گشتاور خطی عمود بر نیـرو رسم شود ) ضرب کنیم، نیـروی خطی به نیـروی پیچـشی تبدیل می شود. پس هرچه فاصله بیشتر باشد نیـروی پیچـشی بزرگ تر می شود.
نام گیربکس بیشتر به عنوان یک سیستم در خودرو شناخته می شود. هر خودرو برای حرکت نیازمند به یک عامل تولید کننده نیـرو یا پیشرانه و یک عامل منتقل کننده نیـرو دارد. موتور یا پیشرانه وظیفه ی تولید نیـرو یا پیشرانه را دارد. انتقال دهنده نیـرو سیستمی اسـت تشکیل شده از قسمت های مختلف که عمل انتقال نیـرو را در کنار هم و به صورت پیوسته انجام می دهند.
در حقیقـت نیـرو ی تولید شده توسط پیشرانه یا موتور، باید به وسیله ی یک سیستم انتقال دهنده، به چرخ ها منتقل شود. سه بخش اصلی این سیستم انتقال دهنده شامل کلاچ، جعبه دنده و دیفرانسیل بوده که در میان آنها جعبه دنده از اهمیت بیشتری برخوردار اسـت. جعبه دنده را اصطلاحا گیربکس نیز می نامند.
نیـروی گشتاور تولید شده توسط موتور یا پیشرانه باید متناسب با نیاز خودرو به چرخ ها انتقال یابد. وظیفه کنترل و تنظیم این قدرت با جعبه دنده با گیربکس خودرو اسـت. در حقیقت گیربکس به راننده این اجازه را می دهد تا خودرو را با سرعت های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند.
تا این جا به تعریف گشتاور و گیربکس برای درک بهتر کاربرد آچار مولتی پلایر پرداختیم در ادامه می خواهیم به زنجیره چرخ دنده ها بپردازیم
ترکیب چرخ دنده ها به عنوان یک زنجیره چرخ دنده به صورت های متنوعی رایج اسـت:
1) زنجیره ساده “Simple Train” :سیستـمی اسـت از چرخ دنده ها که روی هر محور تنها ( محور جداگانه ) یک چرخ دنده نصب شده باشد.
2) زنجیره مرکب”Compound” : سیستـمی که هر محور در آن، به جز اولین و آخرین محور، محور دو چرخ دنده اسـت که با یکدیگر روی آن نصب شده اسـت.
3) زنجیره منظومه ایی یا خورشیدی “Epicyclic Or Planetary Gear Trains” : در دو زنجیره ی قبل، چرخ دنده ها حول محور های ثابت دوران می کنند ولی در این زنجیره ، محور های برخی از چرخ دنده های سیستم، جابجا شده ( ثابت نبوده ) و در عوض معمولا یکی از چرخ دنده ها ثابت اسـت.
در مولتی پلیر های دستی معمولا از زنجیره چرخ دنده های اپیسیکلیک بهره گرفته می شود. در عمل کرد چرخ دنده های اپیسیکلیک گشتاور ( نیـروی پیچـشی ) ورودی به چرخ دنده ای اعمال می شود که چرخ دنده خورشیدی نام دارد. سه یا چهار چرخ دنده سیـاره ای ( دارای محور متحرک ) که دندانه های درگیر با چرخ دنده خورشیدی دارند، شروع به چرخش و دوران می کنند.
قسمت داخلی پوسته مولتی پلایر همچنین چرخ دنده هایی دارد که با دندانه های چرخ دنده های سیـاره ای درگیر می شوند. بنابر این پوسته مولتی پلایر بصورت معمولی شروع به چرخش در جهت خلاف چرخ دنده خورشیدی می کند.
یک بازوی عکس العمل گشتاور “Reaction arm” متصل به پوسته، باعث جلوگیری از چرخش پوسته می کند. و این باعث می شود که چرخ دنده های سیـاره ای شروع به چرخش به دور چرخ دنده خورشیدی کنند.
مرکز چرخ دنده های سیـاره ای در مولتی پلایر توسط یک بازو به یکدیگر و در مرکز به درایو خروجی اتصال پیدا می کند ، پس از این چرخ دنده های سیـاره شروع به چرخش حول محور چرخ دنده خورشیدی می کند و بازوی متصل به چرخ دنده های سیـاره درایو خروجی را می چرخاند.
بدون بازوی عکس العمل که ثابت بودن پوسته مولتی پلایر را تامین می کند، درایو خروجی توانایی تامین گشتاور را نخواهد داشت.
ایمنی: اسـتفاده از ترکمترهای سنگین و بزرگ با اهرم های بلند می تواند برای اپراتور یا شخص اسـتفاده کننده خطر افرین باشد.اسـتفاده از ترکو مولتی پلایر ها به معنای کاهش در طول اهرم ( کوتاه کردن اهرم ) مورد اسـتفاده و همچنین تلاش کمتر( نیـروی کمتر ) اپراتور با نرخ های تا 1/175 می شود.
محدودیت های مکانی: با توجه به شرایط کاری ممکن اسـت که اسـتفاده از ترکرمتر ها با اهرم های بلند غیر ممکن یا حتی نشدنی باشد.
دقت: در هنگام محکم کردن پیچ ها باید گشتاور به صورت بسیار روان ( بدون ضربه ) و آهسته وارد شود.ترکو مولتی پلایر های دستی این امر را میسر می سازد.
ابزار کولیس یکی از پر کاربرد ترین ابزار هـا است. تقریبا تمام مهندیس از این ابزار برای انـدازهگیری دقیق استفاده میکنند. دلیل کاربرد بالای آن دقت انـدازهگیری نسبتا مناسب و استفاده ی آسان آن است. البته باید گفت که در کشور هـای پیشرفته تجهیزات انـدازهگیری دقیق تری نیز استفاده میشود. با این وجود کولیس به دلیل دم دست بودن و سادگی همیشه یکی از ابزار هـای ثابت مهندیس است.
طبق مطالعات صورت گرفته اولین اسـتفاده از کولیس ( Caliper ) بر میگردد به دوره ی رومیان و یونیان. اما قدیمیترین مدل یافت شده آن، مربوط به قرن ششم قبل از میلاد مسیح بوده که در خرابه هـای جزیـره ای در نزدیکی ساحل ایتالیا پیدا شده اسـت. قسمت چوبی یافت شده دارای یک بخش ثابت و یک دهـانه متحرک ( جهت انـدازهگیری ) اسـت. کولیس هـای مدرن توسط آقای پیر ورنیر( Pierre vernier ) که یک ریاضیدان و مخترع فرانسوی بود اختراع شده است.
کولـیس یک ابـزار نسبتا کوچک مهندسی هست که برای انـدازهگیری قطر و انـدازه داخلی، قطر و انـدازه خارجی و همچنین عمق قطعات به صورت دقیق ( با دقت مورد نیاز مهندسین ) مورد اسـتفاده قرار میگـیرد.
این ابزار کاربرد هـای گوناگونی در علوم مهندسی و پزشکی دارد و به همین دلیل معمولا از جنس فولاد ضد زنگ طراحی و ساخته میگردد تا ضمن داشتن اسـتحکام و مقاومت مناسب، توانایی بکار گیری در شرایط مختلف آب و هوایی را داشته باشند. دقت انـدازهگیری کولـیس هـای مدرن به صدم میلیمتر (mm 0.01) یا ده هزارم اینچ (0.0005in) میرسـد و برای دستیابی به دقت بالاتر باید از ابزار دیگر به نام میکرو متر یا ریز سنج اسـتفاده شود. طول قابل انـدازهگیری با کولیس نهـایتا 1 متر هست. اکثر مدل هـا دارای طول 15، 20، 30 ،50 ، 60و 100 سانتی متری است.
مولتی متر که بانام ولت/اهم متر نیزشناخته میشود،چیست وچه کاربردی دارد
مثل بسیاری از ابـزار هـای دیگر، این ابزار نیز در انواع گوناگونی تولید میگردد. کولیس هـا دارای 3 مدل رایج و متداول هسـتند. کولـیس ورنیه ( ساده )، کولـیس عقربه ای ( ساعتی )، کولـیس دیجیتـال.
تمامیاین مدل ها از نظر عملکرد بسیار مشابه یکدیگر عمل میکنند. تنهـا خواندن مقادیر در این کولیـس هـا با یکدیگر تفاوت دارد. تمامیاین ابزار ها شامل یک خطکش دارای دهـانه ثابت و یک دهـانه متحرکِ همراه یک نشانگر است.
کولیس ساده همراه یک خطکش ثابت ( که بر حسب سانتی متر و میلی متر و اینچ درجه بندی شده است ) و یک قسمت متحرک ( به نام ورنیه ) اسـت. کولـیس ساده از 8 بخش تشکیل شده اسـت.
خطکش اصلی کولـیس دارای دقت 1 میلی متر اسـت. برای انـدازهگیری دقت کولیس باید تعداد خط هـایی که روی بخش ورنیه قرار دارد را شمارش کرده و بر 1 میلیمتر تقسیم کنـیم. عدد بدست آمده میزان دقت کولیس را نشان میدهد. بطور مثال اگر قسمت ورنیه یک کولیس دارای 50 خط باشد، دقت آن کولیس 0.02 میلی متر اسـت. میتوان برای بدست آوردن دقت انـدازهگیری کولیس از رابطه زیر اسـتفاده کرد.
r = a/n
که در آن r دقت ابزار، a مقدار تفکیک هر سانتیمتر خطکش اصلی ( اکثرا 1 میلیمتر ) و n تعداد خطوط بر روی ورنیه است
دقت انـدازهگیری با کولـیس ورنیه یا ساده به شدت به توانایی اپراتور یا شخصی که از آن استفاده می کند بستگی دارد. برای انـدازهگیری با کولیس ورنیه باید زاویه مناسبی را برای انـدازهگیری کردن انتخاب کنید. امکان دارد برای انـدازهگیری اجسامی با زاویه های غیر معمول نیاز به کمی تمرین و مهارت باشد.
برای انـدازهگیری باید حتما دقت کنید که به مقدار مناسب نیرو وارد شود تا دندانههـا جسم را محکم در برگیرند. کمتر یا بیشتر بودن نیروی، امکان دارد انـدازهگیری را دچار خطا کند. برای شروع انـدازهگیری قطعه مورد نظر را بین دندانههـای دهـانهی بیرونی قرار میدهیم. اولین عددی روی قسمت ثابت که 0 است مربوط به بخش ورنیه روبروی آن اسـت، مقدار قسمت صحیح انـدازه گیری شده را نشان میدهد.
برای بدست آوردن قسمت اعشاری ( میلی متر ) باید خط هـای ورنیه و خطکش اصلی را به دقت دنبال کنیم تا خطی از ورنیه که بر خطکش اصلی کاملا منطبق اسـت پیدا گردد. تعداد خطوط ورنیه را با دقت شمرده و در میزان دقت ورنیه ضرب کنید تا عدد اعشار هم بدست بیاید. زمانی که در حال خواندن اعداد هسـتیم میتوانیم با اسـتفاده از پیچی که زیر ورنیه قرار دارد، ورنیه را قفل کنیم. این کار برای جلو گیری از بروز خطا انجام میشود.
این وسیله اندازه گیری دارای زبانه ای بوده که در قسمت پایین ابـزار قرار گرفته اسـت. این زبانه عمق سنج کـولیس اسـت و برای انـدازهگیری عمق سوراخ هـا و هر محلی که نیازمند اسـتفاده از آن باشید طراحی شده اسـت. انـدازهگیری با عمق سنج مانند انـدازهگیری طول و عرض اجسام اسـت. هنگامی که ورنیه را حرکت می دهیم، دهـانهی بزرگ و عمق سنج به یک مقدار جابجا میگردد.
طبق اسـتانداردهـا موجود، دامنه و گستردگی انـدازهگیری کولیس ساده به 1 متر میرسد که البته کولیس هـایی با انـدازه 1 متر به علت کاربرد بسیار کم ( چرا که کولیس برای اندازه گیری طول های کوچک استفاده می شود ) به ندرت تولید می گردد.
دلیل نامگذاری کولیس ساعتی این اسـت که مکانیزم کارکرد و نمایش اطلاعات ( اندازه ها ) این کولـیس به ساعت شباهت بسیاری زیادی دارد ( در این ابزار قسمتی ای شبیه به ساعت طراحی شده است ) . کولـیس عقربه ای نیز مانند کولیـس ورنیه از یک خطکش ثابت و یک قسمت متحرک طراحی و ساخته شده اسـت. با این تفاوت که بجای نشانگر و اعدادی که روی ورنیه مشاهده میکردیم در کولیس عقربهای یک صفحه مدرج شبیه به ساعت مشاهده میکنیم.
پشت این صفحه مدرج چرخ دنده هـایی قرار دارد که با دندانه هـای روی خطکش ثابت برخورد کرده و مقادیر و اندازه ها را روی صفحه مدرج نشان میدهد. کولـیس ساعتی از 7 بخش تشکیل شده اسـت.
اسـتفاده از کولـیس ساعتی نسبت به کولیس ورنیه بسیار راحت تر و ساده تر اسـت. تنها کافی اسـت انـدازه بدست آمده از عقربه قسمت ساعتی را به عددی که از خطکش ثابت بدست آمده، اضافه شود. زمان خواندن عدد روی عقربه باید با پیچی که در قسمت پایین صفحه مدرج وجود دارد عقربه را قفل کرده تا از بروز خطا جلو گیری شود.
کولیس دیجیتـال از نظر عملکرد کلی شباهت خیلی زیادی به کولیس ساعتی و کولیس ساده دارد. با این تفـاوت که نتیجه انـدازهگیری نهـایی را بر روی یک صفحه دیجیتـالی که روی ورنیه قرار گرفته است، میتوان مشاهده کرد.
اسـتفاده از از کولیـس دیجیتـال نسبت به کولیـس ساعتی و ساده راحت تر بوده چرا که نتیجه نهـایی بشکل اعداد صحیح و اعشار در کنار یکدیگر قرار ( بدون نیاز به محاسبه ) میگیرند. همچنان صفر کردن کولیس دیجیتـال به وسیله دکمهای که روی صفحه نمایش طراحی شده است انجام میشود.
تنها کافیست دهـانه را به هم چسبانده و دکمه 0 ( zero ) را فشار دهید. همچنین توانایی انـدازهگیری با مقیاس هـای میلیمتر و اینچ در اختیار اپراتور قرار میگیرد، اما معمولا نمیتوان هر 2 مقیاس را بشکل همزمان مشاهده کرد. کولیس دیجیتـال از 7 بخش تشکیل شده اسـت.
برای انـدازهگیری با کولـیس دیجیتـال اول دهـانه را به هم چسبانده و دکمه 0 را میفشاریم. بعد از اطمینان از نمایش عدد 0 در حالت دهـانه ی بسته، دهـانه را باز میکنیم و اطراف جسم مورد نظر قرار میدهیم. به دهـانه کمینیرو وارد میکنیم تا از محکم بودن دهـانه اطراف جسم اطمینان حاصل کنیم. جسم مورد نظر را به مقدار بسیار کمیتکان میدهیم تا از قرار گرفتن دهـانه در محل مناسب مطمئن شویم. سپس عدد روی صفحه نمایش را میخوانیم.
برای مصالعه مقالات بیشتر به بخش مجله ابزار وب سایت ابزار پیشه مراجعه نمایید.